Het natuurreservaat De Westhoek in De Panne is het oudste en grootste natuurreservaat aan onze kust. Duinen met helmgras wisselen elkaar af met duingraslanden, vochtige duinpannes, duinstruwelen en duinbossen. Het grote centraal loopduin, ook wel bekend als de Sahara van De Panne was één van de meest uitgestrekte stuifduinen van West-Europa. Helaas groeit het duinengebied sinds de laatste eeuwwisseling meer en meer dicht met helmgras en duindoorn. Hierdoor verdwijnt de zandverstuivingsdynamiek en verliest het ooit zo gevarieerde duinenlandschap in de Sahara zijn oorspronkelijke en rijke fauna en flora.
Tot het einde van vorige eeuw was ‘de Sahara’ van het Westhoekreservaat een zeer uitgestrekte zandvlakte. De verstuiving deed zich vroeger voor over de landsgrens heen en strekte zich uit van Duinkerke tot Westende. Halfweg de vorige eeuw omvatte het loopduingebied van de Westhoek ongeveer 100 hectare kaal zand. In 2020 bleef daar nog maar amper 10 hectare kaal zand van over, verspreid over verschillende plekken in het voormalige loopduingebied van de Westhoek. De oorzaken hiervan liggen hoofdzakelijk bij de mens. De klimaatwijziging en stikstofdepositie bevorderen het kiemen en de groei van helmgras en duindoorn. Toegenomen infrastructuur en bebouwing, samen met aanplantingen, vormen bovendien een barrière voor het stuivende zand.
Dit is een spijtige zaak voor de biodiversiteit. Zandverstuiving is als het ware de motor voor een vitaal en gevarieerd duinenlandschap boordevol planten, dieren en paddenstoelen. Onder invloed van de wind worden verschillende soorten duinen gevormd: witte duinen, paraboolduinen met vochtige duinpannes, grijze duinen,… Elk duintype biedt een waardevol leefgebied voor heel wat bijzondere planten, dieren en paddenstoelen. Soorten als de bastaardzandloopkever, strandzandloopkever, gestreepte muisspin, duinfranjehoed, duinveldridderzwam, geel zonneroosje, heivlinder, rugstreeppad,.. hebben hier allen baat bij.
ANB laat daarom het zand opnieuw laten stuiven in dit natuurreservaat! In kader van het Interreg project VEDETTE (= voor een duurzaam eco-toeristisch territorium) werd tussen september 2020 en maart 2021 ongeveer 7 hectare van het voormalige loopduin van het Westhoekreservaat vegetatievrij gemaakt. Op 4 oktober 2020 gaf minister Demir het startschot van die werken, en voerde er de eerste ‘kraansteek’ uit. Enkele maanden later zijn deze werken er succesvol afgerond. Een meerjarige monitoringsstudie moet nu de komende jaren uitwijzen hoe succesvol dit duinherstel is, en moet aanbevelingen geven over waar eventuele aanpassingen moeten gebeuren. Een gepast nabeheer wordt ook voorzien.
